تعریف بازاریابی چیست؟ بسیاری از کسانی که با این علم آشنا هستند در آغاز کار با چنین تعریفی آشنا می‌شوند: «قرار دادن محصول مناسب با قیمتی مناسب در زمان و مکان مناسب.»
به این ترتیب احتمالا بازاریابی کار ساده‌ای است! کافی است محصولی برای عرضه، گروهی از افراد نیازمند به این محصول، محل مناسبی برای عرضه و قیمتی مناسب با توجه به ارزش محصول داشته باشید. البته ممکن است در بعضی مواقع محدود، موضوع به همین آسانی باشد، اما در دنیای واقعی شناسایی نیازهای واقعی مشتریان، محل عرضه و نحوه قیمت‌گذاری مناسب برای مشتری در یک زمان مشخص، می‌تواند کار بسیار دشواری باشد. اگر فقط در یکی از این عناصر دچار اشتباه شوید، ممکن است اتفاقات خنده‌آوری در کسب‌وکار به وجود آید. ابزار آمیخته بازاریابی، روش مناسبی برای برنامه‌ریزی بازاریابی بر روی محصول یا خدمت است و به شما کمک خواهد کرد از بروز چنین اشتباهاتی جلوگیری کنید.
معرفی ابزار
ابزار آمیخته بازاریابی، ابزاری قدرتمند است که اغلب سازمان‌ها و شرکت‌ها از طریق آن استراتژیهای محصول یا خدمت خود را تهیه و تدوین می‌کنند. به گزارش عصر بانک ، ابزار 4P، اولین بار توسط EJ. McCarthy معرفی و ارائه شده است.
4P شامل مولفه‌های زیر است:
• محصول یا خدمت (Product)
• قیمت (Price)
• توزیع (Place)
• تبلیغ (Promotion)
در این نوشتار برخی از نمونه سوالات مرتبط با هر یک از مولفه‌های 4P ارائه می‌شود:
محصولات یا خدمات (PRODUCTs)
مشتری از محصول یا خدمت چه می‌خواهد؟ کدام یک از نیازهایش برطرف می‌شود؟ محصول یا خدمت مورد نظر چه امکانات و ویژگیهایی برای پاسخگویی به این نیاز دارد؟ آیا ویژگی خاصی هست که مد نظر مشتری باشد و محصول شما فاقد آن باشد؟ آیا ویژگی هزینه‌بری در محصول هست که خیلی هم برای مشتری مهم نباشد؟ مشتری چگونه و چه وقت از محصول استفاده می‌کند؟ مشخصات فیزیکی محصول (مانند رنگ، شکل ظاهری و ..) چگونه باید باشد؟ محصول شما چه نامی دارد؟ آیا دارای برند مشخص و شناخته‌شده‌ای است؟ آیا محصول شما وجه تمایزی نسبت به سایر رقبا دارد؟
قیمت (PRICE)
ارزش محصول یا قیمت ارائه شده نزد مشتری چقدر است؟ آیا مشتری نسبت به قیمت محصول حساس است؟ آیا کاهش کوچکی در قیمت می‌تواند منجر به کسب سهم زیادی از بازار شود؟ یا افزایش کوچکی در قیمت می‌تواند موجب افزایش قابل توجهی در حاشیه سود شود؟ چه تخفیف ویژه‌ای برای گروههای خاصی از مشتریان در نظر گرفته‌اید؟ قیمت محصول شما در مقایسه با رقبا چگونه است؟
توزیع (PLACE)
خریداران در چه مکان‌هایی محصول یا خدمت شما را جست‌وجو می‌کنند؟ آیا نیاز به فروشگاه اختصاصی دارید یا در محلی مثل سوپرمارکت، محصول شما قابل ارائه است؟ آیا به کانال‌های توزیع مناسبی دسترسی دارید؟ رقبای شما در این خصوص چه کارهایی انجام می‌دهند؟ چگونه می‌توانید نسبت به آنها بهتر و متمایز عمل کنید؟
تبلیغ (PROMOTION)
پیام‌های تبلیغاتی شما چه وقت و کجا بیشترین تاثیر را روی بازار هدف می‌گذارد؟ آیا برای رساندن پیام خود به مخاطبان از رسانه‌هایی چون مطبوعات، رادیو و تلویزیون یا تابلوهای تبلیغات شهری استفاده می‌کنید؟ از اینترنت و ایمیل چطور؟ بهترین زمان برای تبلیغ چه هنگامی است؟ آیا بازار محصول شما به صورت فصلی است؟ وضعیت و روش‌های تبلیغاتی رقبای شما چگونه است؟ مجموعه سوالاتی که در بالا به آن اشاره شد، تنها نمونه‌ای از پرسش‌هایی است که می‌توان در استفاده از این ابزار از آنها استفاده کرد و بدیهی است برای افزایش هرچه بیشتر دقت در بازاریابی نیاز به سوالات جزئی‌تر و مرتبط با محصول یا خدمت شما است.
طی سال‌های اخیر، مولفه‌های بیشتری به 4P بازاریابی اضافه شده است، مواردی چون کارکنان (PEOPLE)، فرآیندها (PROCSESSES) و وضعیت محیطی (PHYSICAL EVIDENCE) و... که در نوشتارهای بعدی ابزارهای ذهن مرتبط با بازاریابی به آن اشاره خواهد شد.
استفاده از ابزار بازاریابی 4P
ابزار بازاریابی می‌تواند به ارائه پیشنهادی جدید به بازار یا بهبود استراتژی بازار فعلی کمک کند. برای استفاده از این ابزار می‌توانید گا‌‌م‌های زیر را بردارید:
1) کار خود را با شناسایی و تعریف کامل محصول یا خدماتی که قرار است مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد، آغاز کنید.
2) اکنون سوالات مرتبط با 4P را طراحی کنید و با صرف وقت و جزئیات به آنها پاسخ دهید.
3) سعی کنید با استفاده از واژه‌های «چرا» و «چه می‌شود اگر» در سوالات خود، پیشنهاد خود را به چالش بکشید. برای مثال «چه می‌شود اگر قیمت خود را 5 درصد کاهش دهیم؟» یا «چرا به جای استفاده از عمده‌فروشان، فروش مستقیم نداشته باشیم؟»
4) وقتی پیشنهاد نهایی برای بازار آماده شد، یک بار دیگر با این سوالات آن را کنترل کنید:
اهداف عینی بازاریابی (Marketing Objectives)
اهداف عینی بازاریابی می‌بایست منطبق بر اهداف مالی باشد، بطوری که این شاخصهای مالی را به شاخصهای بازاریابی مرتبط تبدیل کند. به این منظور لازم است تا طور دقیق وشفاف همه اجزای آمیخته بازاریابی (۹P)به طور مشروح مشخص گردد:
…. ۱-Product: دقیقا چه محصولاتی قرار است به بازار عرضه شوند و جزئیات هر محصول چیست. همچنین امروزه خدماتی که قبل، حین و پس از فروش عرضه می‌شود نیز جزء محصول در نظر گرفته می‌شود.
…. ۲-Price : قیمت هر یک از محصولات به طور دقیق چقدر می باشد (با ذکر قیمت تمام شده و لحاظ کردن مالیاتها و عوارض)
…. ۳-Promotion: چه نوع تبلیغاتی و با چه سطح گستردگی صورت خواهد گرفت، همچنین سیاستهای تخفیف چه خواهد بود.
…. ۴-Placement: محصولات در چه نقاطی توزیع خواهد شد و چه سیاستی برای نفوذ در بازار در نظر گرفته شده است.
…. ۵-Packaging: محصولات چگونه بسته‌بندی شده‌اند، بسته‌بندی بزرگتر (مثلا کارتن) چه ویژگیهایی دارد، آیا مشتری می‌تواند قسمتی از یک بسته‌بندی بزرگ را درخواست کند. یکی دیگر از تعاریف بسته‌بندی ارائه سبد محصول به مشتری می‌باشد.
…. ۶-People: افرادی که در سازمان با روند بازاریابی و فروش درگیر هستند چه آموزشهایی درباره هویت برند، محصول و سیاستهای فروش باید ببینند.
…. ۷-Processes: فرآیند فروش و تحویل محصول چگونه خواهد بود.
…. ۸-Payment: سیاستهای پرداخت و تسویه محصول چگونه می‌باشد و آیا برای مشتریان خاص برنامه‌های خاصی در نظر گرفته می‌شود.
…. ۹-Physical Environment: ظاهر محیط شرکت، انبار، دفتر فروش، ظاهر و پوشش پرسنل درگیر با مشتری و یا حتی کامیون تحویل کالا باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
ویژگی‌های یک طرح بازاریابی موفق
…. ۱-شفاف (Clear) : بدون هیچگونه ابهامی اقداماتی که باید انجام شود را بیان کند.
…. ۲-کمی (Quantified) : خروجی‌های هر اقدام باید به طور کمی مشخص شود تا بتوان عملکرد آن را ارزیابی کرد.
…. ۳-متمرکز (Focused) : باید در مقابل وسوسه شاخ و برگ دادن به اقدامات و طرح‌ها مقاومت کرد. همچنین طبق قانون ۸۰-۲۰ باید روی مشتریان و یا محصولات اصلی تمرکز بیشتری داشت.
…. ۴-واقعی (Realistic) : باید قابل دستیابی باشد
…. ۵-مورد پذیرش (Agreed) : افرادی که درگیر اجرای طرح بازاریابی هستند می‌بایست به آن معتقد بوده و در مقابل آن جبهه نگیرند.
اجزای یک طرح بازاریابی
برای یک شرکت کوچک طرح بازاریابی معمولا بصورت یک دفترچه مدیریت کسب و کار می‌باشد که شامل محصولات رقبا، سطح تقاضای محصولات یا خدمات در بازار و نقاط قوت و ضعف رقبا می باشد. این دفترچه معمولا بصورت زیر تدوین می‌گردد:
…. ۱-شرح محصولات یا خدمات با جزئیات
…. ۲-بودجه بازاریابی با احتساب هزینه‌های تبلیغات و سیاستهای تخفیف فروش
…. ۳-شرح جایگاه کسب و کار شامل مزایا و معایب بازاریابی شرکت و اطلاعات رقبا
…. ۴-سیاست قیمت‌گذاری
…. ۵-بخش‌بندی بازار (Market Segmentation)
marketing-mix-or-4p
برای شرکتهای متوسط و بزرگ ، اجزای اصلی طرح بازاریابی عبارتست از:
…. ۱-خلاصه مدیریتی (Executive Summary) ا
…. ۲-تحلیل محیطی (Situational Analysis) ا
…. ۳-تحلیل SWOT ا
…. ۴-اهداف عینی و عملیاتی (Objectives) ا
…. ۵-استراتژی بازاریابی
…. ۶-برنامه اقدام (Action Plan) ا
…. ۷-پیش‌بینی‌های مالی
…. ۸-شاخصهای کنترل و ارزیابی
اهداف عینی بازاریابی (Marketing Objectives)
اهداف عینی بازاریابی می‌بایست منطبق بر اهداف مالی باشد، بطوری که این شاخصهای مالی را به شاخصهای بازاریابی مرتبط تبدیل کند. به این منظور لازم است تا طور دقیق وشفاف همه اجزای آمیخته بازاریابی (۹P)به طور مشروح مشخص گردد:
…. ۱-Product: دقیقا چه محصولاتی قرار است به بازار عرضه شوند و جزئیات هر محصول چیست. همچنین امروزه خدماتی که قبل، حین و پس از فروش عرضه می‌شود نیز جزء محصول در نظر گرفته می‌شود.
…. ۲-Price : قیمت هر یک از محصولات به طور دقیق چقدر می باشد (با ذکر قیمت تمام شده و لحاظ کردن مالیاتها و عوارض)
…. ۳-Promotion: چه نوع تبلیغاتی و با چه سطح گستردگی صورت خواهد گرفت، همچنین سیاستهای تخفیف چه خواهد بود.
…. ۴-Placement: محصولات در چه نقاطی توزیع خواهد شد و چه سیاستی برای نفوذ در بازار در نظر گرفته شده است.
…. ۵-Packaging: محصولات چگونه بسته‌بندی شده‌اند، بسته‌بندی بزرگتر (مثلا کارتن) چه ویژگیهایی دارد، آیا مشتری می‌تواند قسمتی از یک بسته‌بندی بزرگ را درخواست کند. یکی دیگر از تعاریف بسته‌بندی ارائه سبد محصول به مشتری می‌باشد.
…. ۶-People: افرادی که در سازمان با روند بازاریابی و فروش درگیر هستند چه آموزشهایی درباره هویت برند، محصول و سیاستهای فروش باید ببینند.
…. ۷-Processes: فرآیند فروش و تحویل محصول چگونه خواهد بود.
…. ۸-Payment: سیاستهای پرداخت و تسویه محصول چگونه می‌باشد و آیا برای مشتریان خاص برنامه‌های خاصی در نظر گرفته می‌شود.
…. ۹-Physical Environment: ظاهر محیط شرکت، انبار، دفتر فروش، ظاهر و پوشش پرسنل درگیر با مشتری و یا حتی کامیون تحویل کالا باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
ویژگی‌های یک طرح بازاریابی موفق
…. ۱-شفاف (Clear) : بدون هیچگونه ابهامی اقداماتی که باید انجام شود را بیان کند.
…. ۲-کمی (Quantified) : خروجی‌های هر اقدام باید به طور کمی مشخص شود تا بتوان عملکرد آن را ارزیابی کرد.
…. ۳-متمرکز (Focused) : باید در مقابل وسوسه شاخ و برگ دادن به اقدامات و طرح‌ها مقاومت کرد. همچنین طبق قانون ۸۰-۲۰ باید روی مشتریان و یا محصولات اصلی تمرکز بیشتری داشت.
…. ۴-واقعی (Realistic) : باید قابل دستیابی باشد
…. ۵-مورد پذیرش (Agreed) : افرادی که درگیر اجرای طرح بازاریابی هستند می‌بایست به آن معتقد بوده و در مقابل آن جبهه نگیرند.
اجزای یک طرح بازاریابی
برای یک شرکت کوچک طرح بازاریابی معمولا بصورت یک دفترچه مدیریت کسب و کار می‌باشد که شامل محصولات رقبا، سطح تقاضای محصولات یا خدمات در بازار و نقاط قوت و ضعف رقبا می باشد. این دفترچه معمولا بصورت زیر تدوین می‌گردد:
…. ۱-شرح محصولات یا خدمات با جزئیات
…. ۲-بودجه بازاریابی با احتساب هزینه‌های تبلیغات و سیاستهای تخفیف فروش
…. ۳-شرح جایگاه کسب و کار شامل مزایا و معایب بازاریابی شرکت و اطلاعات رقبا
…. ۴-سیاست قیمت‌گذاری
…. ۵-بخش‌بندی بازار (Market Segmentation)
marketing-mix-or-4p
برای شرکتهای متوسط و بزرگ ، اجزای اصلی طرح بازاریابی عبارتست از:
…. ۱-خلاصه مدیریتی (Executive Summary) ا
…. ۲-تحلیل محیطی (Situational Analysis) ا
…. ۳-تحلیل SWOT ا
…. ۴-اهداف عینی و عملیاتی (Objectives) ا
…. ۵-استراتژی بازاریابی
…. ۶-برنامه اقدام (Action Plan) ا
…. ۷-پیش‌بینی‌های مالی
…. ۸-شاخصهای کنترل و ارزیابی
مانیتورینگ
تحقیقات بازاریابی بطور ایده ال محصولات جدید را با مشتریان بالقوه به منظور بهبود عملکرد محصولات و افزایش شانس موفقیت آنها منطبق می کند.
§ تحقیقات بازاریابی برای تحلیل فروش خود و رقبا، تعیین میزان عملکرد محصولات موجود برای هدایت و توسعه مبارزات ترفیعی و ارتقا محصولات و توسعه و بهبود خدمات و کالاها مورد استفاده قرار می گیرد.
§ بینش های جدیدی در رابطه با عدم فروش محصولات ایجاد می نماید.
انواع فعالیتهای تحقیقات بازاریابی (3 طبقه)
1. Scanning مثلا برای پاسخگویی به سؤالاتی همچون:
§ چه کسانی محصولات ما را می خرند؟
§ چقدر درآمد دارند؟
§ کجا زندگی می کنند؟
§ چقدر می خرند؟
2. Risk Assessment مثلا برای پاسخگویی به سؤالاتی همچون:
§ کدام نوع از طرحهای محصولات جدید بیشترین احتمال موفقیت را خواهد داشت؟
§ چه قیمتی برای محصولاتمان باید تعیین کنیم؟
§ سود تحت استراتژیهای قیمت گذاری مختلف چه تغییری خواهد داشت؟
§ کجا و توسط چه کسی محصولاتمان باید فروش روند؟
3. Monitoring مثلا برای پاسخگویی به سؤالاتی همچون:
§ سهم بازار ما چقدر است؟
§ سهم بازار ما در هر منطقه چقدر است؟
سهم بازار ما برای هر نوع مشتری چقدر است؟
§ رقبای ما چه کسانی هستند؟
§ نقاط قوت و ضعف رقبای ما چیست؟
§ چه ادراکی از شرکت ما وجود دارد؟
انواع داده در تحقیقات بازاریابی:
§ داده های ثانویه:
1. داخلی: گزارشات فروش، گزارش فعالیت نیروی فروش، بازدیدها، انتقادات و پیشنهادات عملکرد محصول، گزارشات هزینه های بازاریابی
2. خارجی: گزارشات دولت، خدمات تحقیقات سندیکایی و نشریات صنعتی
§ داده های اولیه: داده های خاصی که در یک زمان و مکان خاصی جمع آوری می شوند.
طبقه بندی شرکتهای تحقیقات بازار:
خدمات سندیکایی (Syndicated Service)
سازمانی که بطور منظم مجموعه داده های استاندارد شده ای را برای همه مشتریان فراهم می نماید.
روش کار این شرکت: مصاحبه با افراد بالغی که در معرض تبلیغات قرار گرفتند.
مشتریان: تبلیغ کنندگان – شبکه های تلوزیونی – مجلات – روزنامه ها و ...
خدمات کامل (Full – Services Research Supplier)
سازمانهایی هستند که با مشتریان قرارداد پروژه های تحقیقات بازاریابی کامل را می بندند.
خدمات محدود (Limited - Service Research Supplier)
یک نوع شرکت تحقیقات بازاریابی است که با تعداد محدودی از فعالیتها از قبیل انجام مصاحبه های میدانی یا پردازش داده ها شناخته شده باشد
مانیتورینگ برنامه های تلویزیونی و رادیوئی صدا و سیما
به جرات می توان رسانه تلویزیون را گرانترین رسانه حال حاضر کشور دانست. لذا توجه دقیق به آن بسیار اساسی و حیاتی برای کسب بیشترین اثربخشی در این راستاست. به همین منظور تمام تیزرهای در حال پخش از شش شبکه تلویزیونی (شبکه های یک، دو، سه، چهار، تهران، و خبر) و سه شبکه رادیویی( پیام، سراسری، و جوان) سازمان صدا و سیما در یک سرور و دیتا بیس بسیار پر قدرت ضبط شده و پس از تحلیل آنها، قابل ارائه به شرکت ها و سازمان ها با اهداف گوناگون است. برخی از استفاده های مناسب از این مانیتورینگ به شرح ذیل است:
مانیتورینگ دقیق پخش خود شرکت. پخش آگهی های تلویزیونی و رادیوئی از سازمان، با ارائه یک جدول کنداکتور تنظیم و انجام می شود. مطابق مقررات سازمان صدا و سیما، در صورتی که یک باکس تبلیغاتی جا نداشته باشد و یا به هر دلیل دیگری، سازمان مجاز به جابجائی آگهی و یا پخش نکردن آن است، لذا با انجام این مانیتورینگ از پخش آگهی در محل مورد نظر و یا در محل دیگری اطلاع یافته و یا اطمینان حاصل می شود.
تحلیل دقیق فعالیت های رقبا، با دراختیار داشتن نحوه پخش رقبا به راحتی می توان از استراتژی آنان در رسانه تلویزیون و نحوه فعالیت های آنان اطلاع حاصل نمود. گزارشات دقیق این مانیتورینگ برحسب نیاز در عناوین گوناگون نوع فعالیت، نوع محصول، مدل محصول، کارائی ها و... قابل تحلیل و ارائه است.
(b) مانیتورینگ رسانه های محیطی (بیل بورد، پل عابر، ...)
این شرکت تنها شرکت در ایران است که یک دیتا بیس بسیار خوب و عظیمی در مورد تمام تابلوهای شهری تهران، کرج، و مراکز تمام استان ها و شهرهای بزرگ دارد. این اطلاعات به همراه تحلیل شناسنامه ای تابلوها، عکس های کامل از هرکدام، موقعیت تابلوها در شهر، نسبت دید و وضعیت دید
هر یک از تابلوها، تعرفه قیمتی اجرائی اکران و... قابل ارائه و بازبینی جهت اجاره احتمالی است. تا کنون مشخصات نزدیک به 4000 تابلو در این دیتا بیس ثبت شده است.
با توجه به افزایش قیمت های تابلوهای سطح شهر به ویژه شهر تهران، انتخاب درست و دقیق تبلو و محل آن بسیار مهم است لذا در اختیار داشتن این اطلاعات برای انتخاب و سپس بررسی های احتمالی بعدی شامل اجرای درست توسط پیمانکار و هم چنین بررسی فعالیت های رقبا یک ابزار قدرتمندی محسوب خواهد شد.
(c) مانیتورینگ نشریات
واحد مانیتورینگ نشریات هر روز، حدود 15 عنوان روزنامه و مجله را مانیتور و ثبت گزارش می نماید. اطلاعاتی همچون نام نشریه، تیراژ آن، صفحه درج آگهی، اندازه آگهی، پیام آگهی، و ... در دیتا بیس اطلاعاتی نشریات ثبت می گردد سپس تحلیل شده و می تواند به منظور بررسی وضعیت خود نشریه( اعم از اینکه بر فرض فلان نشریه تا چه اندازه آگهی دارد، کدام صفحه بیشتر مورد استقبال شرکت ها و موسسات قرار می گیرد، هر نشریه تا چه اندازه در جذب آگهی موفق هستند که خود نشان دهنده میزام موفقیت نشریه نزد مخاطبان است) و یا بررسی نحوه آگهی و تبلیغات مطبوعاتی سایر شرکت ها مورد استفاده کامل قرار بگیرند.
نشریات مورد بررسی عبارتند از: ایران، جام جم، همشهری، اعتماد، اعتماد ملی، ایران ورزشی، خبر ورزشی، 90، خانواده سبز، دنیای تصویر، عصر ارتباط، کانون خانواده، فیلم، موفقیت، رایانه.
(d) مانیتورینگ فعالیت های بازار
آنچه در این بخش انجام می شود فعالیت شرکت های مختلف در بازار و محل عرضه است. به عنوان مثال اتفاقاتی که در بازار الکترونیک در بخش موبایل روی می دهد اعم از تعداد کالاهای به نمایش گذاشته شده، سهم توزیع مارک ها و مدل های مختلف، سهم اذهان مشتریان، کالاهای جدیدالورود، مشخصات کالاهای عرضه شده نقاط قوت و ضعف و نحوه نگرش عرضه کنندگان و فروشندگان در مورد آنها، و ... تماما مانیتور شده و ثبت می شود و به طور ماهانه قابل ارائه و گزارش گیری است.
(e) مانیتورینگ وب سایت
در این بخش سایت هائی که توسط کاربران ایرانی داخل کشور، بیشار مورد استفاده قرار گرفته اند از سایت های معتبر، رتبه بنده شده و اخذ می شود و سپس 50 سایت اول، مانیتور می شوند و اطلاعات مربوط به آنها به دو منظور استفاده شرکت جهت درج آگهی بر حسب نیاز، و توجه به فعالیت های رقبا در این بخش ارائه و ارسال می گردد.
· تحلیل رفتار مصرف کننده:
توسعه مطالعات رفتار مصرف‌کننده، نتیجه چرخش فلسفه بازاریابی از گرایش تولید و محصول به گرایش فروش و سپس گرایش بازاریابی است. عوامل دیگری نیز در گسترش مطالعات رفتار مصرف کننده دخیل بوده‌اند که عبارتند از: سرعت زیاد معرفی محصولات جدید، چرخه‌های کوتاه‌تر عمر محصولات، افزایش جنبش‌های حمایت از مصرف‌کنندگان بوسیله گروههای خصوصی و سیاست‌گذاران عمومی، توجه به محیط زیست و رشد بازاریابی خدمات.
در چنین فضایی داشتن درک صحیح از مصرف‌کنندگان و فرایند مصرف، مزیتهای متعددی را در بر دارد. این مزیتها شامل کمک به مدیران در جهت تصمیم‌گیری، تهیه یک مبنای شناختی از طریق تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان، کمک به قانون‌گذاران و تنظیم‌کنندگان برای وضع قوانین مربوط به خرید و فروش کالا و خدمات و در نهایت به مصرف‌کنندگان در جهت تصمیم‌گیری بهتر می‌باشد. رفتار مصرف کننده در طراحی کمپین‌های تبلیغاتی نیز نقشی حیاتی ایفا می‌کند. با علم به نحوه رفتار مخاطبان است که می‌توان رسانه و پیام مناسب را انتخاب کرد. به علاوه مطالعه رفتار مصرف‌کننده می‌تواند در فهم عوامل مربوط به علوم اجتماعی که رفتار انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، به ما کمک کند. بر این اساس تحلیل رفتار مصرف کننده در مواردی همچون طراحی آمیخته بازاریابی، بخش بندی بازار و تعیین موقعیت و متمایز سازی محصول نیز امری لازم و حیاتی است.
1. مخاطبان چگونه از نیازشان به کالا یا خدمات خاصی آگاه می‌شوند؟
2. مصرف‌کنندگان چگونه کالا یا خدمات خود را پیدا می‌کنند؟
3. مصرف‌کنندگان چگونه انتخاب نهایی را بعمل می‌آورند؟
4. چه اتفاقی می‌افتد وقتی کالا یا خدمت شما، ارائه می‌شود؟
5. محصول شما چگونه انتخاب می‌شود؟
6. چگونه پول محصول شما پرداخت می‌شود؟
7. محصول شما چگونه ذخیره می‌شود؟
8. چگونه محصول شما جابجا می‌شود؟
9. مشتریان از محصول شما چگونه استفاده می‌کنند؟
10. مشتریان وقتی از محصول شما استفاده می‌کنند به چه کمکی نیاز دارند؟
11. آیا امکان پس دادن یا معاوضه وجود دارد؟ علل آن چیست؟
12. چگونه محصول شما تعمیر یا سرویس می‌شود؟
13. چه اتفاقی می‌افتد وقتی محصول شما مصرف می‌شود یا کاربردش تمام شود؟
